Publiczna Szkoła Podstawowa
im. Marii Skłodowskiej - Curie
w Majdanie Królewskim

   

Trening Umiejętności Społecznych (TUS),

  jest oddziaływaniem terapeutycznym ukierunkowanym na poprawę funkcjonowania społecznego dzieci i nastolatków. 

Polega na rozkładaniu zachowań społecznych na czynniki pierwsze, a następnie uczeniu ich krok po kroku. 

Trening Umiejętności Społecznych przyjmuje formę regularnych zajęć grupowych, podczas, których za pomocą różnorodnych form oddziaływania: ćwiczeń, rozmów, dyskusji, instrukcji, scenek rozwijane są umiejętności potrzebne do satysfakcjonującego funkcjonowania w społeczeństwie. 

Zajęcia odbywają się w kilkuosobowych grupach o stałym składzie, miejscu i czasie, co zapewnia poczucie przewidywalności i bezpieczeństwa. 

Proces terapeutyczny w obrębie jednej grupy trwa od kilku do kilkunastu miesięcy.

Trening Umiejętności Społecznych ma na celu:

- poszerzenie wiedzy o umiejętnościach społecznych,

- rozwinięcie lub nabycie umiejętności wykonawczych w różnych sytuacjach społecznych, takich jak np. umiejętność rozwiązywania konfliktu, nawiązywania relacji, reagowania na zaczepkę lub agresję,

- nabycie nowych, wzmacniających doświadczeń w sytuacjach społecznych,

- rozpoznawanie emocji towarzyszących sytuacjom społecznym,

- poznanie sposobów odreagowania napięcia fizycznego i psychicznego,

- naukę współpracy i komunikacji, formułowania i przyjmowania krytyki,

- pracę nad odpornością na niepowodzenia i wiarą we własne możliwości.

Rola treningu umiejętności społecznych: (M. Szczyglik)

- rola edukacyjna – uczę się czegoś nowego z zakresu umiejętności społecznych

-  rola kompensacyjna – pomoc w osiąganiu możliwie najwyższego poziomu funkcjonowania społecznego z uwzględnieniem wszelkich ograniczeń wynikających z deficytów np. niepełnosprawność ruchowa, intelektualna itp.

-  rola korekcyjna – zmieniam swoje zachowanie, to odpowiedź na żądania społeczne

- rola terapeutyczna – trening umożliwia dziecku zrozumienie własnego potencjału i możliwości.

Techniki wykorzystywane w treningu umiejętności społecznych:

-  Wykonywanie instrukcji – każda z ćwiczonych umiejętności rozpisywana jest w formie instrukcji ,,krok po kroku”. Instrukcja musi byś napisana prostym i dostępnym językiem. Instrukcja może mieć również formę obrazkową – łańcuchy czynności.

- Odgrywanie ról – zademonstrowanie instrukcji dziecku, potem rolę odgrywa dziecko – naśladuje terapeutę. Ten moment pozwala na zmodyfikowanie instrukcji, jeśli coś dziecku wyda się niejasne.

- Modelowanie – terapeuta modeluje instrukcje.

- Udzielanie wzmocnień i ich stopniowanie – bazowanie na pozytywnych zachowaniach, skojarzeniach i pozytywnych emocjach. Ustalamy jaka nagroda jest najatrakcyjniejsza dla dziecka i udzielamy jej w momencie wystąpienia pożądanego zachowania. Nagroda nie może być przekupstwem.

-  Udzielanie informacji zwrotnych – muszą być nacechowane pozytywnie. Dziecko lepiej zapamięta komunikat pozytywny.

-  Aktywne podpowiadanie – terapeuta pełni rolę wspierającą, nie powinien wyręczać dziecka przy wykonywaniu kroku z instrukcji. Należy też dać dziecku czas, aby mogło poprosić o pomoc, gdy jej potrzebuje.

-  Przydzielenie zadań do wykonania – zadania do przećwiczenia w domu z rodzicami.

Trening obejmuje 10 podstawowych umiejętności społecznych:

1.      Zawieranie i podtrzymywanie znajomości.

2.      Aktywne słuchanie.

3.      Zadawanie pytań.

4.      Mówienie NIE – odmawianie oraz akceptowanie czyjegoś NIE.

5.      Inicjowanie rozmowy, włączanie się i podtrzymywanie rozmowy.

6.      Dyskutowanie.

7.      Wyrażanie krytyki i reagowanie na krytykę.

8.      Proszenie o pomoc i pomaganie innym.

9.      Radzenie sobie z emocjami i uczuciami – rozpoznawanie emocji i odpowiednie ich wyrażanie.

10.  Mówienie i przyjmowanie komplementów.

Dla kogo przeznaczone są zajęcia z Treningu Umiejętności Społecznych?

Trening Umiejętności Społecznych (TUS) przeznaczony jest dla dzieci z:

- Zespołem Aspergera,  autyzmem wysokofunkcjonującym,

- ADHD,

-  trudnościami w nawiązywaniu relacji, nieśmiałością, lękiem społecznym,

-  zachowaniami impulsywnymi lub agresywnymi, gwałtownymi i nieadekwatnymi reakcjami na sytuacje społeczne, trudnościami w samoregulacji,

-  trudnościami w adaptowaniu się do zmiennych sytuacji społecznych,

-  trudnościami w dostosowaniu się do obowiązujących zasad, ich rozumieniu i respektowaniu,

-  trudnościami w obronie własnych granic oraz szanowaniu granic innych ludzi.

Bibliografia:

§  A. Goldstein, Kształtowanie umiejętności małego dziecka. Przewodnik nauczania umiejętności prospołecznych, wyd. Instytut Amity, Warszawa 2014

§  https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/trening-umiejetnosci-spolecznych-a-socjoterapia, dostęp z dnia 14.11.2021 r.

§  https://pomocautyzm.org/co-to-jest-tus/, dostęp z dnia 14.11.2021 r.

§  D. Bentkowska, J. Węglarz, Wspólna przygoda. Bliżej przedszkola, Kraków 2019

§  Materiały szkoleniowe z certyfikowanego szkolenia dla Trenerów, prowadzący Joanna Węglarz 

Opracowała p. Emilia Biela Trener TUS w naszej szkole